Deegavapiya Temple-මහපුදබිම-දීඝවාපිය
මහපුදබිම-දීඝවාපිය සිංහල බෞද්ධයාගේ වන්දනමානනයට පාත‍්‍රවන විශේෂී පුදබිම් දහසයක් සිරිලක තුළ පිහිටා ඇත. ඒවා සොළොස්මස්ථාන යනුවෙන් හැඳින්වේ. අම්පාර දිස්ති‍්‍රක්කයේ පිහිටි දීඝවාපී පූජා භූමියද මෙම සොළොස්මස්ථානවලින් එකකි. බුදුන්වහන්සේ තෙවන වර සිරිලකට වැඩම කළ අවස්ථාවෙහි දීඝවාපියටද වැඩම කොට එහි ටික වේලාවක් සමවත් සුවයෙන් විසූ බව මහාවංශය සඳහන් කරයි. දීඝවාපිය ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණි ආර්යයන් විසින් පිහිටුවන ලද මුල්ම ජනාවාස වලින් එකකි. භද්දකච්ඡුානා කුමරියගේ එක් සහෝදරයකු වූ දීඝායූ කුමාරයා විසින් පිහිටුවන ලද ජනපදය දිගාවැව හෙවත් දීඝවාපිය ලෙස සඳහන්වේ. දීඝවාපිය මුල් යුගවලදී රෝහණ දේශයට අයත් විය. දීඝවාපිය පිළිබඳ මීළඟට වැදගත් තොරතුරු සඳහන් වන්නේ රුහුණේ රජකළ කාවන්තිස්ස රජ සමයේ දීය. සේරුනුවර රජකළ ප‍්‍රාදේශීය පාලකයකු අවනත කර ගෙන එම ප‍්‍රදේශයේ සිය බලය පිහිට වූ කාවන්තිස්ස රජතුමා දීඝවාපී ප‍්‍රදේශයේ පාලනය සිය බාල පුතණුවන් වූ සද්ධාතිස්ස කුමාරයාට පැවරූ බව සඳහන් වේ. කාවන්තිස්ස රජතුමා මියයන අවස්ථාවේද සද්ධාතිස්ස කුමරු එහි විසූ බව පෙනේ. සිය පියාණන් මිය ගිය බව සැලවූ පසු සද්ධාතිස්ස කුමාරයා මාගමට පැමිණ සිය මව වූ විහාර දේවිය හා
